Okrugli sto Dnevnog centra Pljevlja i NVU Zračak Nade
Neophodna decentralizacija sistema socijalne i dječje zaštite kroz pružanje široke lepeze usluga na lokalnom nivou i regulisanje finansiranja usluga
Na okruglom stolu na temu „Decentralizacija sistema socijalne i dječje zaštite i pružanje licenciranih usluga na lokalnom nivou“, u organizaciji Dnevnog centra za djecu sa smetnjama u razvoju i lica sa invaliditetom Pljevlja i NVU „Zračak Nade“, predstavljene su realizovane atikvnosti i rezultati projekta ovih institucija, te istaknuti problemi i izazovi sa kojima su suočeni.
Okrugli sto je realizovan kao završna aktivnost projekta „Razvoj i pružanje licenciranih usluga socijalne i dječije zaštite za djecu i mlade sa smetnjama u razvoju i odrasla lica sa invaliditetom starija od 27 godina u Pljevljima“, iza kojeg stoje Dnevni centar Pljevlja i NVU „Zračak Nade“.
Projekat ko-finansiraju Evropska unija i Vlada Crne Gore u okviru Programa Evropske unije i Crne Gore za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu, a isti su podržali i Ministarstvo javne uprave, digitalnog društva i medija, Opština Pljevlja, UNICEF, Ambasada Kraljevine Norveške i Grupa 484.
Na okruglom stolu učestvovali su predstavnici mnogih organizacija i institucija koje se bave ovim pitanjima, te je zaključeno da je ovaj projekat primjer da se mogu postići izvanredni rezultati uz dobru organizaciju, rad i trud.
„Sistem socijalnih usluga treba da podstiče razvoj socijalne inkluzije i obezbjeđivanje ravnopravnih uslova za djecu i mlade sa smetnjama u razvoju i odrasla lica sa invaliditetom, kao i njihovo puno učešće u životu zajednice”, kazala je direktorica JU Dnevni centar Pljevlja Svetlana Dujović. Ona je poručila da se sistem socijalne i dječje zaštite mijenja, te da je fokus na uslugama na lokalnom nivou, jer se tako podržava pravo na ostanak u porodici a i u lokalnoj zajednici se najbolje prepoznaju potrebe djece sa smetnjama u razvoju i osoba sa invaliditetom i pruža odgovor na njih. „Važno je da pričamo o jednakosti, inkluziji, nediskimanaciji, a da ne pričamo o sažaljenju, kada je riječ o djeci sa smetanjama u razvoju i osobama sa invaliditetom“, navela je Dujović.
Ona je istakla da je opšti cilj ovog projekta poboljšanje socijalne inkluzije i unapređenje sistema socijalne i dječje zaštite u Crnoj Gori sa posebnim naglaskom na sjever Crne Gore u skladu sa potrebama djece i mladih sa smetnjama u razvoju i odraslih lica sa invaliditetom.
“Kada je riječ o decentralizaciji sistema socijalne zaštite, stvari se mijenjaju na bolje, možda ne onom brzinom kojom bi mi htjeli, ali bitno je da se krećemo u dobrom pravcu”, kazala je Dujović.
Uprkos otežavajućim okolnostima koje je nametnula pandemija, iz Dnevnog centra Pljevlja poručili su da su zadovoljni postignutim rezultatima.
“Realizacija ovog projekta dokaz je da je zaista istinita izreka da onaj ko hoće nađe način, a onaj ko neće nađe izgovor”, poručila je Sanela Žiga iz NVU „Zračak Nade“.
Kako je istakla Dujović, realizacijom projekta adaptiran je prostor od 223,76m2 za dnevni boravak za osobe sa invaliditetom starije od 27 godina, licenciran je Dnevni centar Pljevlja za pružanje usluge dnevnog boravka za osobe sa invaliditetom starije od 27 godina a NVU “Zračak Nade”za pružanje usluge savjetovanja za djecu sa smetnjama u razvoju i lica sa invaliditetom. Takođe obezbijeđeno je pružanje usluga korisnicima u dnevnom boravku i savjetovanju 12 mjeseci, akreditovana su tri programa obuka za stručne radnike kod Zavoda za socijalnu i dječju zaštitu i realizovano šest obuka u cilju razvijanja kadrovskih kapaciteta za pružanje novih usluga.
Kreirana je ICT platforma za podršku pružanja usluga dječje i socijalne zaštite. Platformu koristi preko 1200 registrovanih korisnika iz 17 dnevnih centara, 7 Udruženja roditelja djece sa smetnjama u razvoju, udruženja osoba sa invaliditetom, sportske organizacije i ustanove. Platforma ima 5 modula koji se odnose na: razvoj životnih i socijalnih vještina, internu komunikaciju korisnika, podršku roditeljima, pružanje informacija zainteresovanim stranama i modul za zaposlene.
Predstavnica Direktorata za finansiranje i ugovaranje sredstava EU pomoći pri Ministarstvu finansija i socijalnog staranja Jelena Burzan, kazala je nešto više o programu za zapošljavanje, obrazovanje i socijalnu zaštitu koji je jedan od osam programa koji Direktorat trenutno realizuje.
„Program je počeo sa sprovođenjem u julu 2018. godine, a vrijedan je 18 miliona eura. Sprovodi se kroz četiri akcije, a u okviru ove akcije, 18 projekata je dobilo mogućnost finansiranja kroz ovu grant šemu, a jedan od njih uspješno realizuje Dnevni centar Pljevlja“, navela je Burzan.
Ispred Kancelarije UNICEF-a u Crnoj Gori obratila se Ivana Bošković, koja je istakla da bi svaka opština trebalo da sprovodi i podrži ove vrste projekata koja doprinose inkluzivnosti djece i mladih sa smetnjama u razvoju i licima sa invaliditetom, baš kao što je to na ovom primjeru uradila Opština Pljevlja.
„Kada je riječ o podršci UNICEF-a, u 2020. i 2021. godini, u okviru inicijative Zaštita najugroženije djece i porodica pogođenih kovid pandemijom, uz finansijsku podršku grupe 484 i Ambasade Norveške iz Beograda, pružili smo pomoć i podršku ranjivim grupama. Podržana su tri nova modula ICT platforme koja su se koristila na način da su omogućavala komunikaciju između roditelja, djece i drugih korisnika koji su uključeni u rad i inkluziju djece sa smetnjama u razvoju“, kazala je Bošković.
Mersudin Halilović govorio je ispred Kabineta predsjednika Opštine Pljevlja. On je istakao da rukovodstvo lokalne uprave vodi veoma odgovornu socijalnu politiku i pokazuje veliki stepen senzibiliteta prema svim ranjivim kategorijama, kako kroz finansijsku podršku koja je u prethodnom periodu iznosila oko pola miliona eura na godišnjem niovu, tako i kroz podršku i stvaranje uslova koji omogućavaju lakši život.
„Opština Pljevlja već niz godina finansira i realizuje više socijalnih servisa. Takođe, ističemo dobru saradnju između Opštine Pljevlja i Ministarstva finansija i socijalnog staranja. Jedan od servisa Opštine Pljevlja je i Dnevni centar za djecu sa smetnjama u razvoju i osobe sa invaliditetom, koji je počeo sa radom 2011. godine, a takođe već 15 godina uspješno djeluje i servis Njega starijih lica“, naveo je Halilović.
Biljana Vučetić iz Direktorata za socijalno staranje i dječju zaštitu Ministarstva finansija i socijalnog staranja, kazala je da je Crna Gora kao pravna i demokratska država organizovana tako da ima viziju humanog, ekonomski stabilnog i funkcionalnog društva, zasnovanog na principima decentralizacije i participativnog odlučivanja, sa visokim stepenom zaštite ljudskih prava i sloboda.
„U takvom društvu, djelovanje svih sistema zaštite i podrške, ulključujući i socijalnu i dječju zaštitu treba da bude zasnovano na potrebama pojedinca, uz ravnopravno učešće državnog, lokalnog, privatnog, civilnog sektora i uopšte građana. Za unapređenje sistema socijalne i dječije zaštite, pored ostalog je neophodno dalje sprovođenje decentralizacije i deinstitucionalizacije koja predstavlja dostupnost usluga“, istakla je Vučetić.
Nakon uvodnih obraćanja, uslijedila je diskusija na kojoj su učesnici govorili o važnim temama u okviru ove oblasti, sa posebnim akcentom na potrebu za boljim regulisanjem finansiranja usluga, kao i na neophodnost veće podrške porodici i decentralizaciji sistema soijalne zaštite.