Razvijene nove mjere aktivne poltike zapošljavanja

U okviru projekta Dalji razvoj lokalnih inicijativa za zapošljavanje u Crnoj Gori, finansiranog od strane EU-IPA, razvijeno je nekoliko novih mjera aktivne politike zapošljavanja. Osnovna svrha mjera APZ razvijenih na lokalnom nivou je da doprinesu boljem funkcionisanju lokalnih tržišta rada pomažući nezaposlenima da pronađu posao, da pružaju usluge poslodavcima koji traže radnu snagu i podržavaju i osnažuju one koji su u najnepovoljnijem položaju na tržištu rada. Pri izboru AMZ, prioritet je dat potrebama ciljnih grupa zajedničkih za više opština / lokalnih strategija zapošljavanja. Razvijene su sljedeće mjere:

• Motivaciono-aktivaciona radionica “Moja karijera-moj plan”

Jedan od identifikovanih zajedničkih izazova na lokalnim tržištima rada je neadekvatna motivacija za rad i zapošljavanje, posebno među dugoročno nezaposlenim osobama i primaocima socijalnih davanja, što se ogleda u određenoj pasivnosti i nedovoljnom aktivnom traženju zaposlenja kod ovih grupa nezaposlenih. Iz tog razloga tim tehničke pomoći (TTP) je kreirao motivaciono-aktivacionu radionicu za nezaposlene, a posebno one koji su nezaposleni 12 mjeseci i duže. Ova jednodnevna radionica traje 8 sati.

Specifični ciljevi ove mjere su sljedeći: (i) povećanje motivacije nezaposlenih, posebno dugoročno nezaposlenih, da postanu aktivniji u svojim naporima da se vrate na tržište rada; (ii) Povećanje motivacije za razvoj sopstvene karijere, (iii) Sticanje svijesti o lokalnoj potražnji i mogućnostima na tržištu rada, što utiče na razvoj karijere i (iv) Izrada sopstvenog plana razvoja karijere.

• Učenjem do zaposlenja

Tokom procesa razvoja lokalnih strategija zapošljavanja identifikovane su glavne slabosti na lokalnom tržištu rada, među kojima i nepovoljna struktura registrovanih nezaposlenih lica sa visokim udjelom nezaposlenih bez kvalifikacija i onih sa zanimanjima za kojima u mnogim opštinama nema potražnje na lokalnim tržištima rada. Međutim, u mnogim slučajevima, nedostatak motivacije i otpor ka učenju među nezaposlenima identifikovani su kao jedna od glavnih slabosti. Zato je TTP razvio program radionica „Učenjem  do zaposlenja“ namijenjen manje obrazovanim nezaposlenim osobama. Ova jednodnevna radionica takođe traje 8 sati. Ciljne grupe su nezaposleni sa nižim nivoom obrazovanja ili sa zanimanjima za kojima nema potražnje na tržištu rada.

Specifični ciljevi ove mjere su: (i) razbijanje predrasuda da je prekasno za „učenje“, (ii) upoznavanje sa specifičnostima obrazovanja odraslih, (iii) upoznavanje sa karakteristikama dominantnih tipova učenja i uspostavljanje sopstvenog dominantnog stila učenja i (iv) razvijanje sopstvenog akcionog plana učenja.

• Prezentacije mjera

Obje gore pomenute mjere predstavljene su lokalnim akterima tokom online prezentacije 23. aprila 2021. Ukupno je prisustvovalo 30 predstavnika LSU i Biroa rada ZZZCG iz 17 partnerskih opština.

• Poslovne vještine za žene u ruralnim područjima

Žene, posebno u manje razvijenim i ruralnim područjima, nalaze se u najnepovoljnijem položaju na tržištu rada. Žene imaju manje šanse da učestvuju na tržištu rada od muškaraca, kod njih je veća vjerovatnoća za nezaposlenost nego kod muškaraca i prekomjerno su zastupljene u neformalnom i ranjivom zapošljavanju. U sjevernoj regiji su i aktivnost i stopa zaposlenosti žena znatno ispod ovih pokazatelja za ukupno stanovništvo u Crnoj Gori. Stopa nezaposlenosti žena je takođe viša od prosjeka u Crnoj Gori. Udio žena u cjeloživotnom učenju u Crnoj Gori je nizak i iznosi svega 3%. U Crnoj Gori 58,4% od ukupnog broja nezaposlenih registrovanih na ZZZ su žene, od kojih je 37% bez kvalifikacija. U sjevernoj regiji je 47,3% nezaposlenih žena bez kvalifikacija.

 

Većina opština podržava žensko preduzetništvo kroz finansijske mehanizme u okviru svojih lokalnih budžeta. Međutim, ova mjera se odnosi samo na žene koje su već odlučile da započnu sopstveni posao ili, kao što je slučaj u nekim opštinama, da unaprijede svoje postojeće poslovanje. Ipak, ima mnogo žena u ruralnim područjima koje su registrovane na ZZZCG, ali mnoge od njih ne traže aktivno posao. Često su manje obrazovane, a u nekim oblastima većina čak i bez prethodnog formalnog radnog iskustva. Iz svih pomenutih razloga TTP je razvio obuku prilagođenu lokalnim potrebama “Poslovne vještine za žene iz ruralnih područja”, sa sljedećim ciljevima: (i) Da se unaprijede znanja i vještine žena iz ruralnih područja na polju seoskog turizma i preduzetništva, (ii) Da se kod žena iz ruralnih područja poveća upotreba IT kod tako što će im obezbijediti osnovne digitalne vještine za vođenje posla i (iii) Da se promovišu preduzetničke i socijalno-ekonomske inicijative žena (zadruge, socijalna preduzeća, partnerstva).

Ovaj program se sastoji od sljedeća 3 modula ili mjera od kojih se svaki može realizovati kao samostalni trening:

• Modul 01. Obuka za žene iz ruralnih domaćinstava koje posluju u oblasti turizma
• Modul 02. Digitalna pismenost za potrebe ruralnog turizma  
• Modul 03. Poslovne vještine i socijalno preduzetništvo

 

• Klub za traženje zaposlenja

Ova mjera APZ kombinacija je obuke za vještine traženja posla i intenzivnog stvarnog traženja posla. Svrha Kluba za traženje zaposlenja je da pomogne učesnicima da pronađu najbolji mogući posao u najkraćem mogućem roku. Učesnici dolaze u Klub da „rade“ na pronalaženju posla. Učesnici pomažu jedni drugima, a vođa Kluba čini sve što je u njegovoj moći da pomogne nezaposlenima da steknu vještine i postanu dovoljno motivisani za aktivnu potragu za poslom. Klub za traženje zaposlenja nije samo mjesto gdje nezaposleni dolaze da poboljšaju svoj CV ili nauče kako da predstave svoje vještine na razgovoru za posao, već je to program zasnovan na obaveznim aktivnostima traženja posla koje vođa Kluba pažljivo nadgleda. Ključni naglasak je na motivisanju nezaposlenih da aktivno učestvuju u Klubu i aktivno traže posao. Ciljevi Kluba za traženje zaposlenja su: (i) sticanje i / ili poboljšanje vještina traženja posla, (ii) sticanje ili unapređenje vještina u definisanju ciljeva zapošljavanja, (iii) zapošljavanje učesnika nakon uspješno završenog programa.

Ciljne grupe su (i) dugoročno nezaposleni i mlade osobe koje su nezaposlene 6 mjeseci i duže. Program traje najmanje 3 nedjelje (15 dana). Program je već planiran u Beranama i Podgorici, a preporučuje se i u Bijelom Polju, Plavu, Rožajama, Baru i Herceg Novom.

• Prezentacija programa

Gore pomenuti program predstavljena su lokalnim zainteresovanim stranama tokom online prezentacije 19. maja 2021. godine, a ukupno je bilo 33 učesnika.

•  Priručnici za sprovođenje

Za svaku od mjera razvijen je priručnik sa svim potrebnim uputstvima i smjernicama za moderatore / trenere radionica i materijali za učesnike koji su dostavljeni našim lokalnim zainteresovanim stranama za dalju upotrebu i primjenu. Svi materijali su takođe dostavljeni Ministarstvu ekonomskog razvoja, kao i ZZZCG, jer su iskazali interesovanje da preuzmu programe razvijene u okviru našeg projekta.